IJMUIDEN/KENNEMER/BEVERWIJK - De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied mag namens de provincie Noord-Holland dwangsommen opleggen aan Tata Steel om haar te dwingen te stoppen met het uitstoten van ongare kooks. Ook heeft de provincie terecht de aanvraag van Tata Steel afgewezen voor een omgevingsvergunning voor het beperkt mogen uitstoten van ongare kooks. Dat oordeelt de rechtbank Noord-Holland.


Ongare kooks

Ongare kooks ontstaat als steenkool in de ovens in de Kooks- en gasfabrieken niet voldoende is verhit. Dan zijn niet alle verontreinigingen aan de kooks onttrokken. Kooks die niet volledig gaar is, verbrandt vervolgens, na het uitdrukken van de kooks uit de oven, onmiddellijk door blootstelling aan de buitenlucht. Deze verbranding geeft zwarte rook. Bij dat proces van verbranding komen meestal zeer zorgwekkende stoffen vrij die giftig zijn en slecht voor de gezondheid van de mens.

Dwangsommen

In september 2022 legde de provincie een derde last onder dwangsom op aan Tata Steel omdat Tata Steel volgens de provincie de milieuvergunning overtreedt. Bij twee eerdere lasten onder dwangsom heeft Tata Steel het maximum bedrag aan dwangsommen moeten betalen. Telkens als er ongare kooks in de fabriek ontstaat, moet Tata Steel nu een dwangsom betalen van 100.000 euro, met een maximum van 1.500.000 euro. Tata Steel stelt dat er geen sprake is van een overtreding, omdat het ontstaan van ongare kooks niet verboden is. In de vergunning staat dat zij het ontstaan van ongare kooks moet vermijden, maar niet dat ongare kooks überhaupt niet mogen ontstaan.

Volgens de provincie gaat het begrip 'vermijden' in de vergunning verder dan een inspanningsverplichting. Omdat voor het ontstaan van ongare kooks in het normale bedrijfsproces geen vergunning is verleend, is er bij het ontstaan van ongare kooks steeds sprake van een overtreding. Volgens de provincie moet Tata Steel onder deze derde last inmiddels negen keer de dwangsom betalen. Over de invordering van de dwangsommen loopt nog een bezwaarprocedure.

Omgevingsvergunning

In oktober 2022 heeft Tata Steel een omgevingsvergunning aangevraagd voor het toestaan van ongare kooks bij haar twee Kooks en gasfabrieken. Zij wil daarmee voorkomen dat opnieuw een last onder dwangsom kan worden opgelegd, omdat zij het ontstaan van ongare kooks niet geheel kan voorkomen. De provincie heeft de aanvraag afgewezen, omdat het uitstoten van ongare kooks volgens Europese regelgeving moet worden vermeden.

Beslissing van de rechtbank

De rechtbank vindt dat de provincie de dwangsommen mag opleggen. In de vergunning staat dat het ontstaan van ongare kooks moet worden vermeden. Partijen verschillen van mening over het begrip 'vermijden'. Volgens de Van Dale wordt onder 'vermijden' verstaan: ontwijken, schuwen, mijden, voorkomen, zich onthouden van. Er moet dus voorkómen worden dat ongare kooks ontstaat.

Ook vindt de rechtbank dat de provincie terecht de aangevraagde omgevingsvergunning voor het uitstoten van ongare kooks heeft afgewezen, omdat de aanvraag aan de Europese regelgeving moet voldoen. Daarin staat ook dat ongare kooks moet worden vermeden Het is in strijd met deze regelgeving als de provincie toch een vergunning verleent voor het onder normale bedrijfsomstandigheden mogen laten ontstaan van ongare kooks.